niedziela, 6 kwietnia 2008

Paradoks Newcamba

Przepraszam bardzo za tak długą nieobecność, ale radosna twórczość związana z pisaniem mojej pracy sprawiły, że musiałem się skoncentrować na jednym (pisaniu)

A więc ruszamy....

Niniejszy paradoks został wymyślony w 1960 roku przez (jakże mogłoby być inaczej…) amerykańskiego fizyka – Williama Newcamba. Newcamb zamierzał użyć niniejszego paradoksu do badań nad ludzką wolą, chcąc sprawdzić, czy jest ona rzeczywiście wolna, czy też jest raczej zdeterminowana. Jednakże wydaje mi się, że paradoks ten może być także przydatny w analizie naszej (ludzkiej) skłonności do wiary w jakąś transcendentną Istotę, która jest w stanie przewidzieć nasze zachowanie…. Dlatego też specjalnie tak przekształciłem dylemat Newcamba, aby obejmował on również swym zasięgiem kwestię wiary w istotę, którą w naszym kręgu cywilizacyjnym zwykło się określać mianem: Boga.

A więc…. Załóżmy, że leżą przed tobą (drogi czytelniku) dwa czarne, nieprzezroczyste pudełka.

  • w pudełku nr 1 znajduje się tysiąc złotych
  • w pudełku nr 2 znajduje się albo milion złotych, albo nie ma w nim nic.

Masz dwie możliwości:

  • możesz wziąć oba pudełka
  • możesz wziąć tylko pudełko nr 2.

Wczoraj Istota, co do której wierzysz, że ma umiejętność przewidywania twoich decyzji, przewidziała jak za chwilę postąpisz…

  • jeżeli Istota przewidziała, że weźmiesz oba pudełka, wówczas pudełko nr 2 jest puste
  • jeżeli natomiast Istota przewidziała, że weźmiesz tylko drugie pudełko, to umieściła w nim milion złotych

Jak drogi czytelniku postąpisz?

Popatrzmy co mamy do zyskania, a co do stracenia:



Istota

Przewiduje że weźmiesz oba pudełka

Przewiduje że weźmiesz tylko pudełko nr 2

Bierzesz oba pudełka

1000 zł

1 001 000 zł

Bierzesz pudełko nr 2

0 zł

1 000 000 zł

Ty







Istota wykonała już swój ruch, ty jednak nie wiesz jaki on jest, a przed tobą leżą dwa pudełka! Jeśli wierzysz, że istota trafnie przewidziała twój wybór, to opłaca ci się wziąć pudełko nr 2, no bo będzie tam na pewno milion złotych. Jednak z drugiej strony, jeśli Istota to przewidziała, i wsadziła tam milion, to co stoi na przeszkodzie, żeby wziąć obydwa pudełka? Tysiąc złotych przecież też piechotą nie chodzi….

Z badań przeprowadzonych na uniwersytetach w USA wynika, że istnieje pewna ciekawa prawidłowość. Otóż, im mocniej jesteśmy przekonani o wolności naszej woli, tym większy opór budzi w nas idea, że Istota może przewidzieć naszą decyzję i w konsekwencji wzrasta nasza skłonność do wzięcia obu pudełek.

Zachęcam wszystkich, aby wybrali jedną z możliwości paradoksu Newcamba, i zaznaczyli ją na powyższej ankiecie……

Brak komentarzy: